Harmoniecomplex

Van 1836 tot 1865 stond op deze plek het koffiehuis ‘Harmonica’. Het bestond uit een hoofdgebouw met een brug over de Nieuwesloot, met daarachter een terras met kolfbaan en een tuin met een grote zaal voor concerten, toneeluitvoeringen en andere evenementen.

Brand en nieuwbouw
Het gebouw brandde af in 1865 en werd herbouwd in 1867 tot Schouwburg de Harmonie. De entree van het pand zat toen aan de kant van de Gedempte Nieuwesloot (die in 1863 gedempt was). De eerste bioscoopvoorstelling in Alkmaar was in 1904. Toen schouwburg de Harmonie vanaf 1925 transformeerde tot bioscoop de Harmonie verplaatste de entree eerst naar de Lombardsteeg en later naar het Doelenveld.

Monument in bezit van gemeente
Het Harmoniecomplex was tijdelijk eigendom van de gemeente Alkmaar, nadat het gemeentebestuur het in 2013 kocht voor € 1,8 miljoen. Het werd in 2016 opnieuw te koop gezet. Er kwamen enkele biedingen binnen van projectontwikkelaars en beleggers. Eind februari 2017 werd bekend dat de gemeente de Harmonie had verkocht aan de projectontwikkelaars Kennemerhaeve en Studio Pro6 uit Alkmaar.

De schouwburg uit 1867 heeft een beschermde status als gemeentelijk monument, ook het entreegebouw met glazen pui aan het Doelenveld behoorde daartoe. De bebouwing aan de kant van het Doelenveld had discutabele monumentale of stedenbouw­kundige waarde en beperkte gebruiksmogelijkheden.

Bestemmingsplan
Volgens het bestemmingsplan Doelenveld Carré uit 2011 is de bestemming van het Harmoniecomplex ‘Gemengd’.

De voor ‘Gemengd’ aangewezen gronden zijn bestemd voor:

• wonen, al dan niet in combinatie met de uitoefening van en aan huis verbonden beroep, in hoofd- en bijgebouwen
• bedrijf, overeenkomstig de categorieën 1 en 2 van de in Bijlage 1 opgenomen Staat van Inrichtingen
• detailhandel
• kantoren
• hotel
• horeca, uitsluitend in de beganegrondlaag ter plaatse van de aanduiding ‘horeca’ en uitsluitend in de categorieën 2 en 3
• sociale, culturele, medische, onderwijs, welzijns en religieuze functies
• nutsvoorzieningen
• magazijnen, garageboxen en bergingen.

Het bestemmingsplan staat hier hogere bouwhoogtes toe tot 7 en 9 meter goothoogte, waardoor sloop-nieuwbouw na verkoop deels het scenario werd.

Nieuwbouw of hergebruik
Buiten kijf staat dat de stedenbouwkundige kwaliteit van het Doelenveld aanzienlijk is toegenomen nu (een deel van) de bebouwing hier heeft plaatsgemaakt voor een nieuwe ontwikkeling. Maar uit oogpunt van duurzaamheid had juist weer hergebruik aangemoedigd kunnen worden.

Nota van Uitgangspunten
Adapt onder­schrijft de ambities uit de Nota van Uitgangspunten Doelenveld uit 2013, maar heeft wel bewaakt dat de schouwburg uit 1867 aan de Gedempte Nieuwesloot zijn waarde behoudt. Een nuttige functie aan deze kant die de levendigheid van de Gedempte Nieuwesloot bevordert, was voor Adapt een serieuze optie.

Omgevingsvergunning
In december gingen 13 stadswoningen met tuin aan de kant van het Doelenveld in de verkoop via een website. In februari 2018 werd de omgevingsvergunning verleend. In april 2018 volgde de vergunning om nieuwere aanbouwen naast het monument te slopen.

De bouw is inmiddels voltooid. Eind 2019 zijn de 6 patiowoningen en 7 stadswoningen opgeleverd. De woningen hebben woonoppervlaktes tussen 112 m2 en 167 m2. De patiowoningen zijn gerealiseerd op de plek waar voorheen de grote zaal van bioscoop de Harmonie gesitueerd was. De oude spantconstructies zijn gebleven zodat in de nieuwe situatie een deel van Alkmaarse historie in stand blijft.

Geen bedrijfsruimte in monumentaal deel
Het lukte niet een nieuwe commerciële functie te vinden voor het monumentale deel uit de 19e eeuw. De plaatsing van ondergrondse afvalcontainers pal voor het pand aan de zijde van de Gedempte Nieuwesloot hielp niet mee.

Daarom werd het monumentale deel doorverkocht aan ontwikkelaar Woonwerf BV uit Heerhugowaard. Die heeft de hoofdzaal en oorspronkelijke entree van De Harmonie in 2020 getransformeerd in tien starterswoningen: zes gelijkvloerse – en vier splitlevel appartementen (twee lagen). De nieuwe eigenaar heeft alle appartementen per 1 januari 2021 verhuurd.

Architect van dit project was Studio S3 uit Heerhugowaard. In het ontwerp is de buitenzijde van De Harmonie grotendeels intact gebleven. Buitengevels zijn hersteld. De naam Harmonie staat nog steeds op de voorgevel.