Het PEN-dorp 

In mei 1982 opende in de omgeving van Alkmaar een nieuw dorp: het PEN-dorp. Op een terrein van 70.000 m² in de Bergermeerpolder vestigde zich het bedrijfskantoor van het Provinciaal Elektriciteitsbedrijf Noord-Holland (PEN).

Het werd het grootste kantoor van Alkmaar. Naast 14.500 m² aan kantoren kwamen er binnentuinen, dakterrassen, waterpartijen, werkplaatsen, koffiehoeken, instructie- en ontspanningsruimten en zelfs een sporthal. Op het nieuwe bedrijventerrein Viaanse Molen ontstond een vriendelijk dorpje voor de meer dan 500 medewerkers.

Veel inbreng personeel
Het nieuwe kantoorgebouw was een ontwerp van de architect A. Bonnema (ook wel bekend van de houtskeletbouw in Alkmaar Noord). Hij werd gekozen uit dertig verschillende architecten nadat binnen de PEN een uitgebreid voortraject had plaatsgevonden.

Het personeel was nauw betrokken bij de totstandkoming van het nieuwe gebouw. Diverse inspraakorganen hielden zich bezig met o.a. de bouwfilosofie, de eerste ideeënschetsen en de keuze van het meubilair. Een groep van 50 medewerkers bezocht verschillende kantoorpanden en kwam tot de conclusie dan men geen kantoortuinen wilde, maar ook geen kamerkantoor.

Het complex is opgebouwd uit eenheden van 7,20 x 7,20 meter van geprefabriceerde betonelementen. Onder andere door gebruik van drie verschillende hoogtes van halfhoge tussenwanden wist men in het nieuwe kantoor uiteindelijk toch werkplekken met openheid en een zekere mate van geborgenheid te creëren.

De tuinaanleg door Mien Ruys is beeldbepalend voor dit ‘dorp’. Bonnema werkte vaker met haar samen. Tussen de woonhuisachtige eenheden kwamen wandelpaden, vijvers, waterlopen met hoogteverschillen, vlonders, terrassen, parkjes en kunstwerken.

Eigendom
Netwerkbeheerder Liander werd de nieuwe bewoner van het pand, nadat de taken van het provinciaal elektriciteitsbedrijf waren geprivatiseerd. Als gevolg van technische ontwikkelingen en automatisering kwam een steeds groter deel van het complex leeg te staan.

Voor de lege gedeelten meldden zich geen nieuwe kandidaten die het wilden huren. Als kantoorpand bleek het niet toekomstbestendig ontworpen. Het kantoorpand was zo exact toegesneden op de wensen van begin jaren tachtig, dat onvoldoende kon worden ingespeeld op veranderingen in de kantorenmarkt. Ook gebruiks- en klimaattechnisch kwamen tekortkomingen aan het licht.

Het was lange tijd eigendom van een vastgoedfonds: Vastgoed Maatschap Akronned IV. Medio 2018 werd het verkocht aan twee partijen die op deze plek een duurzame woonwijk willen realiseren met 450 woningen: HBB Groep uit Heemstede en De Geus Bouw uit Broek op Langedijk.

‘De structuur van het gebied met het parkachtige karakter blijft in de nieuwe ontwikkeling behouden’, aldus de nieuwe eigenaar. Het gebouwencomplex wil men slopen.

Bestemmingsplan
Volgens het bestemmingsplan Viaanse Molen uit 2012 heeft het de bestemming ‘Gemengd – 1’.
De voor ‘Gemengd – 1’ aangewezen gronden zijn bestemd voor:

• bedrijven en/of het uitoefenen van bedrijfsmatige activiteiten, met restricties
• bedrijfsgebonden kantoren, met restricties;
• detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit;
• afgeschermde buitenopslag, voor zover achter de voorgevelrooilijn;
• kantoren, al dan niet in combinatie met aan de kantoorfunctie ondergeschikte dienstverlening;
• maatschappelijke voorzieningen;
• culturele en ontspannende voorzieningen;
• ter plaatse van de aanduiding ‘bedrijfswoning’ op de verbeelding, een bedrijfswoning;
• webwinkels;

met de daarbij behorende bouwwerken, erven, parkeervoorzieningen, nutsvoorzieningen, ontsluitingswegen, voet- en rijwielpaden, waterlopen en waterpartijen, groenvoorzieningen.