Zuidschermer Stolp. Foto Ritske Velstra

Erfgoedavond in De Rijp “Zo doen wij dat hier”

ALKMAAR, 6 juni 2018 – Op dinsdagavond 5 juni organiseerde de Alkmaarse erfgoedstichting Adapt samen met Landschap Noord-Holland een boeiende erfgoedavond “Zo doen wij dat hier” in cultureel centrum De Groene Zwaan te De Rijp.

Wat doen wij hier anders dan elders?
Hier stonden we stil bij de erfgoedontwikkeling in de voormalige gemeenten Schermer en Graft-De Rijp (tegenwoordig gemeente Alkmaar) en de Beemster. Welke kenmerken maken ons landschap zo uniek en hoe is dat zo gekomen? Hoe zou u zelf die kwaliteiten kunnen benutten in uw eigen tuin of op het eigen erf?

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
De voorzitter tijdens deze avond was Henk Baas, hoofd landschap van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Sprekers waren Maja de Jong-de Herder, auteur van het boek ‘Cornelis de Jong : architectuur als ambacht’ en getrouwd met de oprichter in 1966 van ‘Redt De Rijp’, historisch-geograaf Edwin Raap van Landschap Noord-Holland, bouwhistoricus Steven Kalverdijk en ervenconsulent Marlous Ruiter van MOOI Noord-Holland.

Import-Rijpers brengen nieuwe tijdgeest mee
Dit jaar is het 50 jaar geleden dat nieuwe bewoners van De Rijp op een ongekende manier flinke impulsen gaven aan het plaatselijke debat over erfgoedbehoud versus de vooruitgang. De import-Rijpers waren gekomen voor alle charmes van het platteland, en streden fel tegen de sloop van het oude dorp De Rijp.

De anti-autoritaire tijdgeest van de jaren 60 deed zo ook zijn intrede op het platteland. De sloop werd voorkomen maar de dorpscultuur was voorgoed veranderd.

Positieve impulsen door nieuwkomers
Nieuwkomers spelen al vijfhonderd jaar een doorslaggevende rol in het erfgoedbehoud en het landschapsbeheer. Landwerkers en boeren kwamen naar de drooggevallen polders, bouwden hun stulpjes en maakten eeuwen landbouw mogelijk. Amsterdamse VOC-kooplieden trokken vroeger in de zomermaanden naar hun buitenplaatsen in o.a. de Beemster.

De laatste vijftig jaar trekken stadsmensen (maar net zo goed ook streekbewoners) in verlaten stolpboerderijen en verbouwen deze tot moderne landhuizen. Het platteland is nog nooit zo vitaal geweest.

Ook hierop blikten we dinsdagavond 5 juni terug in De Groene Zwaan.

Landschap toekomstbestendig maken
Erfgoed wordt een hoeksteen om ons landschap toekomstbestendig te maken. Daarom ging speciale aandacht uit naar het aanwezige agrarische erfgoed. Vooral werd toegelicht welke positieve impulsen de moderne nieuwkomers tegenwoordig kunnen geven aan het cultuurlandschap. Te denken valt bijvoorbeeld aan het eigen boerenerf.

EYCH2018 Logos Green NL 72

Stelling van Amsterdam

Verdedigingslinies was het thema van de maand juni van het Europees Jaar van het Cultureel ErfgoedDe Starnmeer, de Beemster, de Eilandspolder, de Sapmeer, Polder Kamerhop en de Graftermeer maakten deel uit van de inundatiegebieden van de Stelling van Amsterdam (1874-1922). Dit heeft het landschap gevormd en de sporen zijn door de sluisjes, dammen, duikers, inlaatkommen, geniedijken en forten nog steeds zichtbaar.

Interessant voor een breed publiek
De erfgoedavond was interessant voor iedereen die erfgoed een warm hart toedraagt, zowel de nieuwkomelingen als de nakomelingen van de nieuwkomers.

Na afloop mochten wij alle aanwezigen een exemplaar cadeau doen van de plaatselijke versie van het handboek ‘Ontwerp uw eigen erf” van Landschap Noord-Holland.

Programma
19.30 – 19.55 uur

Inloop en ontvangst

20.00 uur

Welkomstwoord door voorzitter Henk Baas, hoofd landschap Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Introductie van Adapt en Landschap Noord-Holland

20.05 uur

Historisch-geograaf Edwin Raap over de vorming van het landschap van Laag-Holland, de Eilandspolder en de droogmakerijen, de overblijfselen van de Stelling van Amsterdam

20.15 uur

Maja de Jong-de Herder over 50 jaar beschermd dorpsgezicht De Rijp: een persoonlijke terugblik

20.30 uur

Historisch-geograaf Edwin Raap over landelijke trends in 50 jaar erfgoedzorg

20.40 uur

Bouwhistoricus Steven Kalverdijk over de waarden en kenmerken van de Schermer

Voor de pauze kort aandacht voor de actie en fotowedstrijd Red De Stolp van enkele erfgoedorganisaties

21.00 uur

Pauze

21.15 uur

Filippien Koornneef van Landerade over de waarde van streekeigen erven en het nut van het handboek ‘Ontwerp uw eigen erf’

21.30 uur

Indien mogelijk: zelf ontwerpen in groepjes

21.50 uur

Ervenconsulent Marlous Ruiters van MOOI Noord-Holland over de realisatie van een streekeigen erf

22.10 uur

Afsluiting door Adapt: hoe viert De Rijp 50 jaar beschermd dorpsgezicht in 2019, wie behartigt het erfgoedbelang in de komende 50 jaar?