De St. Matthiasschool in Oud-Overdie: je kunt ‘m maar 1 keer slopen

ALKMAAR, 12 december 2020 – Aan de Coornhertkade 105 in Overdie staat de Sint-Matthiasschool uit 1952. De school staat al geruime tijd leeg, omdat de leerlingen van de school inmiddels in een mooi nieuw gebouw aan het Spieghelplein zijn ondergebracht. Erfgoedvereniging Heemschut en Adapt hebben zich aangesloten bij een initiatief van buurtbewoners om de oude Matthiasschool te behoeden voor sloop.

Wonen in de Matthiasschool uit 1952
Adapt pleit ervoor dat alleen de lelijke aanbouwen worden gesloopt die in de jaren 80 en 90 ervoor zijn gezet. In de vleugels uit 1952 kan volgens ons gewoond worden. Het is bouwkundig prima geschikt voor acht woningen. Op het westelijk deel, daar waar vroeger een gymzaal was bedacht, kan nieuwbouw komen met vier woningen.

Ontwerp van Alkmaarse architect Keesom
Het originele gebouw uit 1952 werd ontworpen door de Alkmaarse architect W.A.Keesom (1890-1960). Hij bouwde in Alkmaar en omgeving meerdere, meestal katholieke, scholen.

Wederopbouwarchitectuur zit verstopt
Helaas is het gebouw aan de Coornhertkade in de 80er en 90er jaren vergroot, waardoor dit karakteristieke voorbeeld van de wederopbouwarchitectuur zit verstopt achter lage aanbouw. Gelukkig bestaan oude buitenmuren nog, die nu binnenmuren zijn geworden.

Oplettende blik nodig
Er is dus een oplettende blik nodig om de pracht te zien van de karakteristieke details van het gebouw. Het voeg-en metselwerk in de school en in de vier opslagruimtes aan de westzijde zijn karakteristiek voor de wederopbouwarchitectuur. Ook het houten vakwerk is origineel.

Bestemmingsplan
De gemeente heeft in een ontwerp-bestemmingsplan voor dit perceel de sloop van het hele pand voorbereid. Daarvoor in de plaats moet nieuwbouw van woningen komen. Een kastanjeboom blijft bewaard, de andere bomen rond de school worden omgehakt. De gemeente is daar al mee begonnen.

Maar pas afgelopen maand werd het de buurt en liefhebbers van karakteristieke oude gebouwen en dus ook Adapt duidelijk dat de keuze voor sloop voorbarig genomen is. Nooit is overwogen om (gedeeltelijke) herbestemming als optie serieus te bekijken.

Buurtbewoner Pascal Riksman, die in de herbestemde Vondelschool woont, trok samen met Dimitri Arpad aan de bel bij de gemeenteraad en vroeg Adapt om hulp. De initiatiefnemers, allebei professionals in vastgoed, wezen er op dat er wel degelijk mogelijkheden zijn om niet meteen naar de sloophamer te grijpen. Zij mobiliseerden de bewoners van de buurt. Van de gemeente kregen die nooit iets anders voorgelegd dan nieuwbouwplannen.

In de media kreeg deze wake-up-call volop aandacht.

Verjaarde participatie uit 2005
De gemeente beroept zich op overleg met bewoners van Oud-Overdie van vijftien jaar geleden waar sloop zou zijn afgesproken. Stukken en verslagen hiervan zijn nergens meer te vinden. Het digitale archief van de gemeenteraad gaat niet verder terug dan juni 2009. Heel veel papieren archief is op het stadskantoor weggegooid toen alle ambtenaren gingen flexwerken.

Veel huidige bewoners van Oud-Overdie, die nu uitkijken op de school, waren nog kind toen deze afspraken zouden zijn gemaakt.
Volgens Adapt is de houdbaarheidstermijn van een participatietraject maximaal acht jaar. Daarna is het over datum.

Overgrote meerderheid buurt voor behoud
Een enquête in de buurt wees de afgelopen weken uit dat de grote meerderheid van de respondenten zouden kiezen voor deze optie, toen het hen duidelijk werd dat het bij herbestemming heel goed mogelijk is om het gebouw uit 1952 te behouden. Met behoud van de oude vleugel kunnen er 12 á 13 woningen komen, deels sociale woningbouw.

Want natuurlijk is en blijft woningbouw In Alkmaar en in deze wijk een prioriteit. Maar in een bestaande school kan dat prima. Dat toont de Vondelschool uit 1932 aan de Vondelstraat aan, en dat had ook gekund in de Beatrixschool uit 1952 daar tegenover. Maar ook daar moest de slopershamer in van de gemeente.

Recent onderzoek van Riksman en Arpad wees uit dat het oorspronkelijke gebouw technisch geschikt is voor herbestemming met woningen. Het deel uit 1952 kan mooi ingepast worden in de Oosterhout dat aan de zuidzijde grenst aan de school.

Het metselwerk van het gebouw sluit al mooi aan bij de woningen aan de overkant van de Coornhertkade.

Zo zou het schoolgebouw in een nieuwe functie weer zijn oude centrale plek in de wijk kunnen terugkrijgen. Menig wijkbewoner zette immers de eerste schoolstapjes in dit pand!

17 december besluitvorming in gemeenteraad
Op 17 december zal de gemeenteraad een besluit nemen over het bestemmingsplan. Adapt pleit voor herbestemming van de Matthiasschool en zou het een gemiste kans vinden, wanneer de Gemeente Alkmaar vasthoudt aan sloop. Met dit bestemmingsplan is sloop zeker.

Adapt heeft een brief geschreven aan het college van B&W, waarin wordt voorgesteld om het bestemmingsplan nu even van de agenda te halen. We bieden aan om samen met de wethouder het bestemmingsplan op de kortst mogelijke termijn bij te schaven, zodat in een nieuw bestemmingsplan de optie van herbestemming van de vleugels uit 1952 blijft bestaan.

Dit aangepaste bestemmingsplan kan in dan in een van de eerste vergaderingen van 2021 alsnog worden vastgesteld door de gemeenteraad.